Bu çalışma 6 Şubat Kahramanmaraş Depremi’nden etkilenerek Mersin ‘e gelen , geçici barınma alanlarında yaşamlarını sürdüren kadın ve kız çocuklarının, cinsel sağlık ve üreme sağlığı (CSÜS) haklarına erişim sorunlarının tespiti ve hak ihlallerinin raporlanması amacıyla gerçekleştirilmiştir.
Raporun ilk bölümünde mevcut durum analizi yapılmış, proje ekibinin yaptığı araştırma ve gözlemlerle, 5 derin yüz yüze görüşme değerlendirmesinden sonra izleme bulguları paylaşılmıştır.
Raporun son bölümünde de sonuç ve önerilere yer verilmiştir
Üreme sağlığı ve cinsel sağlık hak ve hizmetleri, uluslararası sözleşmelerde temel insan hakları arasında yer alan ve ulusal düzeyde sosyal bir hak olarak tanımlanan sağlık hakkı kapsamındadır ve Birleşmiş Milletler Uluslararası Nüfus ve Kalkınma Konferansı Eylem Planı’nda (1994) [1] temel insan hakları kapsamında tanımlanmıştır. Bu planda üreme sağlığı kavramı “Üreme sistemi işlevleri ve süreci, sadece hastalık ve sakatlığın olmaması değil, tüm bunlara ilişkin fiziksel, mental ve sosyal yönden tam bir iyilik halinin olmasıdır” olarak tanılanmıştır. Ayrıca bu tanımda, insanların tatmin edici ve güvenli bir cinsel yaşamlarının olması, üreme yeteneğine sahip olmaları, üreme yeteneklerini kullanmada karar verme özgürlüğüne sahip olmaları da vardır.
CSÜS Hakları; beden ile ilgili kararları kendi başına alabilme ve bu konularda doğru bilgi alma, kontrasepsiyon[2] dahil olmak üzere CSÜS hizmetlerine ulaşma; evlenilip evlenilmeyeceğini, evlenilecekse ne zaman ve kiminle evlenileceğini seçme, çocuk sahibi olunup olunmayacağına ve olunacaksa kaç çocuk sahibi olunacağına karar verme; (cinsel saldırı, genital sakatlama, zorla gebelik, zorla kürtaj ve zorla sterilizasyon dahil olmak üzere) tüm cinsel şiddet biçimlerinden uzak bir hayat
sürme haklarıdır
Bu raporun ve önerilerin, alanda çalışan Sivil Toplum Örgütleri, yerel yönetimler ve kamu kurumlarına yol gösterici olmasını diliyor, yasa koyuculara cinsel sağlık ve üreme sağlığı alanında hak ihlallerinin önlenmesi konusunda atılacak adımlarda ilham vermesini umut ediyoruz
Herkesin eşit olarak haklara erişebildiği, özgürce kendini ifade edebildiği bir dünya dileğimizle…
Mine ÜNAL ÖZEL
[1] Kahire Konferansı http://www.ceidizleme.org/ekutuphaneresim/dosya/456_1.pdf
[2] Kontrasepsiyon ; Doğum kontrolü, geçici veya kalıcı olarak hamileliği engellemek ya da hamile kalma olasılığını azaltmak amacıyla çeşitli yöntemlerin, araç-gereçlerin ya da ilaçların kullanılmasıdır.
https://www.jinekolognet.com/dogum-sonrasi-kontrasepsiyon.asp
